Bọ nhảy hại rau cải: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng trừ

Giới thiệu sâu bệnh hại:

Bọ nhảy là loài côn trùng mà rất nhiều người biết đến do mức độ gây hại nặng nề của chúng. Bọ nhảy được mệnh danh là loài khó phòng trừ gây hại đến lá làm giảm năng suất và chất lượng của ruộng cải. Nếu không được phát hiện và phòng tránh kịp thời chúng có thể làm cho ruộng cải mất trắng.

Bọ nhảy có tên khoa học là Phyllotrera spp. Chúng thuộc họ ánh kim Chrysomelidae và thuộc bộ cánh cứng Coleoptera. Bọ nhảy có mặt tại khắp nơi trên thế giới và gây hại cho cây thuộc họ thập tự, ghi nhận nhiều nhất ở rau cải. Chúng ta cần phát hiện sớm vì chúng phát tán rất nhanh và vô cùng khó trị. Chúng cắn phá rau một cách không thể kiểm soát gây hại lớn cho năng suất của người nông dân.

Đặc điểm hình thái:

Mỗi loài sâu bọ đều có một hình thái riêng. Người nông dân cần nắm rõ từng giai đoạn để có hiểu biết về loài dịch hại rau này.

Được biết vòng đời của bọ nhảy thường kéo dài từ 47 đến 107 ngày.

Bọ nhảy trưởng thành: có hình dạng bầu dục là một loại bọ cánh cứng. Nhận nhiên qua cơ thể nhỏ bé có cánh cứng, là màu đen bóng, ở giữa của cánh có vạch màu vàng nhạt. Chân sau khá to và khỏe nên chúng có tên là bọn nhảy. Mỗi con trưởng thành thường đẻ đến hai trăm trứng ở vị trí bên dưới phần rễ cây. con trưởng thành có thể sống từ hai mươi đến bảy mươi ngày.
Trứng bọ nhảy: Trứng bọ nhảy thường có màu vàng nhạt, rất nhỏ. Được kéo dài từ bốn đến bảy ngày trước khi biến hóa.

Sâu non bọ nhảy: Sâu non bọ nhảy thường có màu vàng tươi hay trắng ngà. Sâu non thường có sức đẩy khá khỏe, chúng sinh sống và hóa thành nhộng bên dưới đất. Giai đoạn sâu non thường kéo dài từ mười lăm đến hai mươi ngày.
Ấu trùng bọ nhảy: Ấu trùng bọ nhảy nằm trong đất, có dạng hình ống, màu vàng nhạt. Chúng thường ở dưới đất nên cắn phá củ và rễ của các loại cây tạo ra nhiều lõm ngoằn ngoèo. Hay chúng ăn sâu vào trong củ và rễ làm cho bị thối hay cây chậm phát triển. Ấu trùng có thời gian kéo dài từ tám đến mười ngày.

Đối tượng gây hại:

Đối tượng gây hại của bọ nhảy thường trên loại cây thập tự như su hào, súp lơ và các loại cải. Do các loại cải có chủ yếu là con trưởng thành lấy lá để chúng phá hoại. Phần rau củ còn lại để những con sâu non phá hoại củ bên dưới.

Triệu chứng gây hại:

Trong từng giai đoạn phát triển của loài bọ nhảy chúng đều có thể gây hại theo nhiều cách khác nhau từ rễ củ cho đến lá chúng không chừa một cái gì cả. Vì thế mà bà con tuyệt đối không được chủ quan trước loài sâu hại này.

Bọ nhảy trưởng thành: Thường gây hại cho cây bằng cách ăn lá non làm thành những lỗ tròn nhỏ chi chít khắp lá. Chúng thường đi lung tung, với những loại cải có lá mỏng vì hành động đi lung tung đó làm cho cải bị dập nát, hư hỏng nặng. Thậm chí những con bọ nhảy trưởng thành nếu xuất hiện với mật độ cao chúng sẽ cắn phá banh cả lá thay vì những lỗ chi chít làm giảm năng suất gây thiệt hại rất lớn cho bà con

Sâu non của bọ nhảy: Chúng thường sống bên dưới mặt đất nên chúng ăn rễ cây và củ. Với mật độ lớn những con sâu non này sẽ ăn sâu vào rễ chính. Làm cho cây hư, không hấp thu được dinh dưỡng lá sẽ héo úa và chết đi.

Đặc điểm sinh thái:

Đặc điểm sinh thái của bọ nhảy giúp chúng ta biết được hoạt động của chúng qua từng mùa và từng khu vực cụ thể. Để có hướng trồng các loại cây thích hợp tránh né nó ra.

Khi đến mùa khô bọ nhảy sẽ sinh sản và hoạt động gây hại nhiều hơn bình thường. Nhưng đến những tháng mùa mưa thì mật độ này sẽ tự động giảm xuống.
Bọ nhảy có tính giả chết nằm im bất động nhưng khi động đến thì chúng nhảy rất nhanh. Chúng thường chọn buổi sáng và chiều mát để gây hại. Trời có nắng chúng sẽ đi trốn vào mặt dưới lá hay dưới rễ những nơi có bóng mát.
Chú ý vào thời điểm rau cải còn nhỏ vừa gieo hạt không lâu là thời điểm bọ nhảy gây hại nhiều nhất.
Ở khu vực miền Bắc bọ nhảy có nhiều nhất vào tháng 3 đến tháng 5 và tháng 7 đến tháng 9. Đối với khu vực miền Nam thì chúng có mặt nhiều từ tháng 2 đến tháng 4.

Thiên địch:

Thiên địch của bọ nhảy là thiêu thân xanh.

Để thu hút thiêu thân xanh đến chúng ta trồng những loại cây sau: cây cúc vàng cây bồ công anh, đương quy, rau mùi tây, thìa là,…

Thiêu thân xanh không chỉ là thiên địch của bọ nhảy mà còn là thiên địch của sâu bướm, bướm đêm, ruồi trắng,…

Biện pháp phòng bệnh:

Khi ruộng rau bị bọ nhảy tàn phá hầu như chúng ta chỉ có thể sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhưng bên cạnh đó nó lại để lại hậu quả không tốt cho môi trường và chất lượng rau. Vì vậy mà chúng ta cần chú ý biện pháp phòng tránh loài bọ nhảy này là quan trọng nhất.

Giai đoạn làm đất: Trước khi bước vào vụ mùa mới cần dọn sạch tàn dư của vụ mùa trước. Sau đó phơi đất một thời gian để nắng nóng làm chết nhộng và sâu non còn trên đất. Bón vôi để để bọ nhảy hạn chế đến.
Hạn chế kéo dài thời vụ gieo trồng và thu hoạch trong từng khu vực. Để bọ nhảy không có môi trường để di chuyển gây hại nhiều nơi. Luân canh các loại cây khác nhau.
Luân canh các loại cây khác nhau như bầu, bí, dưa leo. Không được trồng các loại cây họ thập tự trong thời gian dài. Đó cũng là biện pháp nhiều nhà nông áp dụng thành công.

Ảnh 5: Làm sạch đất trước khi gieo trồng

Đến mùa thu hoạch, thu hoạch xong chúng ta nên chừa lại một vùng nhỏ rau cải. Để các loài gây hại bú lại sau đó chúng ta phun thuốc cho chúng chết. Phần rau này sẽ được bỏ đi.
Ngay sau khi thu hoạch chúng ta cần vệ sinh ruộng đất liền.
Kiểm tra ruộng cải thường xuyên để biết tình hình ruộng cải và có cách phòng ngừa điều trị kịp thời.
Sử dụng phân chuồng và phân hữu cơ tạo môi trường cho vi sinh vật phát triển.

Biện pháp xử lý bệnh:

Khi phát hiện trên ruộng cải có bọ nhảy xuất hiện cần phun thuốc hóa học có tác dụng tiếp xúc, vị độc và sử dụng cả khi mật độ của bọ nhảy quá nhiều không thể kiểm soát. Để đạt được hiệu quả cao chúng ta cần phun thuốc vào lúc sáng sớm hay chiều mát khi các con bọ nhảy ra bên ngoài.

Những khó khăn sẽ gặp trong quá trình phòng trừ:

– Bọ nhảy có thể di chuyển khỏi ruộng phun thuốc. Đến một ruộng khác gần đó để phá hại. Khi nào ruộng cải hết mùi thuốc chúng sẽ tiếp tục quay lại.

– Đối với việc phun thuốc thì không có làm hại gì đến sâu non và nhộng trong đất. Nên có thể đến một thời gian chúng trưởng thành sẽ tiếp tục gây hại.

– Nhưng chúng có một đặc điểm là khi trời tối những con bọ nhảy trưởng thành sẽ di chuyển lên nõn cải. Khi này chúng ta có thể phun thuốc vào vị trí đó

Bà con hãy tham khảo một số sản phẩm trừ sâu điển hình của Nghi Anh như Sumo, Báo hoa, Đục quả, Đại bàng, Lửng mật,…