Giờ đây, khi nhắc đến những cây công nghiệp chủ lực của vùng Tây Nguyên, ngoài những cây quen thuộc như cà phê, cao su,.. người ta không thể không kể đến cây hồ tiêu. Những năm vừa qua, hồ tiêu là một cây đang được bà con vùng Tây Nguyên lựa chọn làm cây phát triển kinh tế. Sản lượng của hồ tiêu Việt Nam đang không ngừng tăng cao, diện tích trồng cũng được bà con mở rộng ra nhiều vùng khác nhau. Tuy nhiên, kỹ thuật chăm sóc và canh tác hồ tiêu của bà con chủ yếu là tự học hỏi. Chính vì vậy không thể tránh khỏi một số vấn đề trong quá trình chăm sóc cây. Một trong những vấn đề chung của bà con không thể tránh khỏi là tình trạng rụng gié tiêu trong quá trình cho ra hoa thụ phấn. Vậy làm thế nào để khắc phục trình trạng này, mời quý bà con cùng tìm hiểu và tham khảo qua bài viết sau cùng chúng tôi.
Tình trạng rụng gié của cây hồ tiêu
Hồ tiêu là một loại cây chỉ cho thu hoạch một lần trong năm, cây phát lộc mới và ra chuôi (gié) hoa vào giai đoạn đầu mùa mưa. Sau giai đoạn ra gié hoa, cây tiến hành vào quá trình thụ phấn và kết hạt. Phải mất khoảng 8-10 tháng, những gié tiêu mới bắt đầu chín và cho thu hoạch.
Giai đoạn khó khăn nhất đối với bà con có lẽ là giai đoạn trước và ngay sau đầu mùa mưa. Đây là giai đoạn mà phải bắt buộc luôn cung cấp và cân bằng đủ chất dinh dưỡng để cây có thể tiến hành ra hoa thụ phấn một cách tốt nhất.
Tình trạng rụng gié ở cây hồ tiêu thường xảy ra nhiều nhất ở quá trình cây đang cho thụ phấn (khoảng 2 – 4 tuần sau khi ra gié), đây là giai đoạn không thể tránh khỏi khi canh tác và chăm sóc hồ tiêu của bà con. Việc duy nhất mà bà con có thể can thiệp làm hạn chế tối đa tình trạng rụng gié là sử dụng tất cả biện pháp cân bằng dinh dưỡng cho cây.
Đối tượng gây hại
Bệnh gây hại phổ biến nhất trên cây hồ tiêu
Dấu hiệu tình trạng bệnh
Khi cây hồ tiêu bị rụng gié, các gié ở trên cây đồng loạt rụng xuống đất mà không hề có dấu hiệu của côn trùng hay sâu bệnh tấn công. Ở các gié rụng xuống có màu đen ở phần tiếp xúc giữa gié và cành. Nếu ở các gié có dấu hiệu bị côn trùng tấn công thì đây là do côn trùng như bọ xít muỗi hay rầy thánh giá gây ra. Bà con cần hết sức lưu ý vấn đề này bởi vì, tình trạng rụng gié ở cây hồ tiêu do sinh lý và dinh dưỡng rất dễ bị nhầm lẫn giữa tình trạng rụng gié do côn trùng tấn công và chích hút.
Nguyên nhân phát sinh tình trạng rụng gié
Hiện tượng cây rụng gié do sinh lý chỉ thường xuất hiện ở các cây có bộ rễ kém phát triển hoặc cây kém phát triển. Ở các cây này chất dinh dưỡng được đưa lên cây không đủ để cây tiến hành nuôi hoa từ đó cây không thể giữ lại các gié tiêu này.
Tình trạng này còn xảy ra ở các cây xanh tốt nhưng cho ra quá sai hoa. Tương tự ở tình trạng trên, cây cũng cho loại bỏ bớt các gié tiêu kém chất lượng để bảo vệ cây không bị kiệt quệ sau mùa quả. Đây là hiện tượng sinh lý hết sức bình thường của cây nên bà con không phải quá lo lắng.
Điều kiện phát triển bệnh
Tuy nhiên, tình trạng rụng gié tiêu do sinh lý và dinh dưỡng thường xuất hiện kết hợp cùng tình trạng côn trùng cắn phá và chích hút vì thế bà con không nên chủ quan. Ở giai đoạn này, bà con cần thường xuyên thăm vườn để kịp thời nắm bắt tình hình dịch bệnh một cách chính xác nhất có thể
Ngoài ra, trong giai đoạn đậu quả của cây hồ tiêu, nếu thừa, thiếu hoặc mất cân đối các chất dinh dưỡng. Đặc biệt là 3 nguyên tố đạm, lân, kali có thể làm thay đổi sinh lý đột ngột ở cây tiêu, gây ra tình trạng bất lợi dẫn đến cạnh tranh dinh dưỡng trực tiếp giữa lá với hạt, làm giảm chất lượng đậu hạt thậm chí dẫn đến rụng gié. Ngoài ra gié tiêu cũng có xu hướng rụng khi cây bị thiếu trầm trọng một trong các nguyên tố trung vi lượng như Bo, Canxi, …
Mức độ ảnh hưởng
Có thể nói cây hồ tiêu là loại cây cần có kỹ thuật chăm sóc rất cao, nhất là vào thời điểm cây ra hoa và vào hạt. Ở thời gian này nếu chăm sóc không tốt sẽ ảnh hưởng đến năng suất cho thu hoạch của cả năm bởi cây hồ tiêu chỉ cho thu hoạch duy nhất một vụ trong năm.
Tuỳ vào tình trạng sức khoẻ của cây mà số lượng gié rụng ít hay nhiều. Việc rụng gié tiêu sẽ làm sụt giảm trực tiếp sản lượng tiêu cho thu hoạch cuối vụ của bà con, thậm chí đã nhiều vườn tiêu ở khu vực Tây Nguyên đã ghi nhận tình trạng này làm mất trắng mùa vụ của bà con nông dân trong vùng.
Biện pháp phòng bệnh
Để hạn chế tối đa tình trạng rụng gié tiêu do sinh lý và dinh dưỡng, bà con cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cây trước quá trình ra hoa và thụ phấn nhằm tạo tiền đề tốt cho cây. Khi cây được chăm sóc tốt, dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp cây giữ lại được nhiều gié tiêu và hạn chế rụng hơn. Ngoài ra, sức đề kháng của cây cũng cao lên giúp cây chống được một số loại nấm bệnh thông thường.
Sau khi thu hoạch và xử lý nấm tảo sạch sẽ, bà con có thể tiến hành bón các loại phân như humic cho cây, nhằm phục hồi, lại sức cây nhanh chóng và tái tạo lại bộ rễ khỏe mạnh. Sau một thời gian cây bắt đầu nhú cựa, có thể sử dụng các loại phân chuồng giàu dinh dưỡng để bón thúc cho cây ra hoa đồng thời kết hợp cùng các loại phân lân để tiến hành cho cây phân hóa mầm hoa, tăng tỷ lệ hoa nhiều hơn lá.
Trong mùa đậu quả, vì đã tiến hành kích thích cho cây ra hoa nhiều hơn nên bà con cần tiếp tục cung cấp dinh dưỡng để cây lấy sức giữ hoa. Bà con vẫn cần tiếp tục cân bằng dinh dưỡng cân đối và đầy đủ cho cây để cây khỏe mạnh, chống chọi tốt với điều kiện bất lợi.
Biện pháp xử lý bệnh
Ngay khi phát hiện bệnh bà con cần bổ sung nhanh chóng lượng dinh dưỡng cần thiết, sử dụng kết hợp với các chế phẩm chứa nhiều thành phần kích thích tăng hoa đậu trái để giúp cây có thể hấp thụ dinh dưỡng dễ dàng và tăng tỉ lệ đậu quả. Bà con hãy tham khảo một số sản phẩm cân bằng dinh dưỡng của Nghi Anh như: Eto can, Eto, Eto plus, Vi lượng Canxi Bo, Vi lượng Bo,…
Phân bón lá
Phân bón lá
Bà con lưu ý:
– Không bón các loại phân sinh trưởng có hàm lượng đạm cao trong thời gian này. Phân bón phải có hàm lượng đạm, lân, kali bằng nhau hoặc có thể bổ sung loại phân có hàm lượng kali cao hơn nhằm tăng tính chống chịu và đậu quả cao hơn. Bà con nên sử dụng các dòng phân có ký hiệu +TE hoặc bổ sung trực tiếp các hoạt chất trung vi lượng như Bo, Canxi, Mangan, … cho cây
– Trong giai đoạn cây tiêu đang ra hoa và thụ phấn nên hạn chế phun thuốc để không ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của cây.
– Nếu trước đó bà con chưa bổ sung các loại phân bón (nhất là NPK và Bo, Zn) thì tiến hành bón ngay và bón bổ sung lại sau khi tiêu đậu hạt.
