Giới thiệu bệnh hại
Hồ tiêu là loại cây trồng có giá thành cao mang lại hiệu quả kinh tế lớn cho bà con nông dân nhưng do tính mẫn cảm cao với khí hậu thay đổi, điều kiện đất đai, nắng mưa thay đổi thất thường khiến kỹ thuật chăm sóc và cách phòng ngừa sâu bệnh cũng phức tạp hơn so với nhiều loại cây công nghiệp khác như chè, cà phê, cao su. Do đó, nếu chỉ ảnh hướng từ điều kiện thời tiết như vậy, cây hồ tiêu cũng sẽ có những biểu hiện xấu và gây hại lớn đến năng suất của cây tiêu, trong đó là gié cây bị rụng nhiều.
Rụng gié ở cây hồ tiêu là bệnh hại thường gặp phải trong quá trình ra quả, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất vụ mùa thu hoạch. Bệnh này có thể xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau như: do sinh lý của cây, do vấn đề dinh dưỡng, do sâu bệnh gây hại, do bệnh thán thư và do thời tiết. Tại bài viết này, bà con được tập trung về các vấn đề liên quan đến bệnh rụng gié do thời tiết.
Trong thời tiết không thuận lợi, độ ẩm đất thấp, nắng nóng mà không có chế độ tưới nước bổ sung hợp lý hoặc mưa lớn kéo dài, quá trình ra hoa, đậu quả của cây hồ tiêu sẽ bị ảnh hưởng.
Đối tượng gây hại
Bệnh rụng gié nói chung gây hại chủ yếu trên cây hồ tiêu
Triệu chứng của bệnh hại
Ở thời kỳ cây hồ tiêu đang trong giai đoạn ra hoa, đậu trái, sau các đợt mưa thì toàn bộ gié chuyển sang màu hơi vàng và rụng dần. Khi các tác động ảnh hưởng lớn khiến gié rụng ồ ạt thì sau một thời gian sẽ rụng chậm lại và tới khi không còn gì để rụng.
Thậm chí trong trường hợp, bà con bón phân, phun thuốc kích thích ra hoa, đậu quả và chống rụng, phòng trừ dịch bệnh đầy đủ,… nhưng nếu thời tiết không ổn định thì cây cà phê vẫn sẽ bị rụng gié khoảng 15-20%. Ngoài ra, nhiều cây hồ tiêu trong vườn còn bị nhiễm bệnh chết nhanh, chết chậm và ảnh hưởng nhiều tới sản lượng mùa vụ.
Nguyên nhân phát sinh bệnh hại
Có 3 nguyên nhân gây bệnh rụng gié ở cây hồ tiêu như sau:
Do cây bị sốc nhiệt
Sau những trận mưa, bà con nông dân chủ quan bỏ tưới nước một thời gian và sau đó đột ngột cung cấp lại một lượng nước lớn làm rễ cây bị sốc nước, bị ngạt do thiếu oxy, từ đó gié có thể rụng hàng loạt. Hoặc khi cây đang ở thời tiết nóng nhưng bà con tưới nước lạnh đột ngột khiến cành và gié co lại về tâm, sau đó bị rụng
Do ảnh hưởng từ gió phơn
Loại gió này thường xuất hiện vào khoảng cuối tháng Ba đến tháng Sáu âm lịch hàng năm với luồng khí khô hạ áp khiến độ ẩm của vườn khi gió đi qua bị giảm. Sự tác động của gió phơn khiến lá cây khô hơn, đặc biệt vào sáng sớm, khi có gió phơn, lá cây như sẽ không bị ướt sương.Tuy nhiên, gió này chỉ gây hại chính ở thời kỳ cây hồ tiêu nở hoa thụ phấn.
Do xịt thuốc gốc đồng nhiều
Trong khi hồ tiêu đang vào giai đoạn ra hoa, thụ phấn, nếu bà con xịt thuốc gốc đồng ngay trong khi hồ tiêu đang mang bông hoặc quả non với lượng đủ nhiều thì gié trên cây sẽ ồ ạt rụng rất nhiều.
Điều kiện phát triển bệnh hại
Khi người trồng ít chủ động tưới tiêu mà chờ nước từ mưa cung cấp cho cây, có thể khiến cây bị sốc do điều kiện nhiệt độ thay đổi đột ngột. Cụ thể, những cây không có nước tưới định kỳ bỗng nhiên tiếp nhận lượng nước lớn làm thay đổi đột ngột sinh lý của cây và dẫn đến rụng gié non.
Cách tưới tiêu sai cách: Vào mùa nắng nóng, nhiệt độ cao làm cây mất nước nhiều và bà con thường sử dụng biện pháp tưới trực tiếp vào gốc để làm tăng nhanh nhiệt độ tiếp xúc nhưng nó sẽ dẫn đến hậu quả gié rụng hàng loạt, làm giảm năng suất cây trồng.
Mức độ ảnh hưởng
Tình trạng rụng gié trên cây hồ tiêu làm ảnh hưởng tới quá trình sinh trưởng phát triển của cây. Khi cây hồ tiêu bị ảnh hưởng bởi thời tiết sẽ không rụng ngay lập tức mà sau một thời gian nhất định gié mới chịu rời cành. Vì không rõ nguyên nhân nên nhiều bà con xử lý bệnh vu vơ mà dẫn tới các ảnh hưởng khác khiến hồ tiêu thiếu tính bền vững.
Biện pháp phòng bệnh
Biện pháp sinh học
Bà con có thể bổ sung Trichoderma – Tot giúp đất tơi xốp hơn, thoáng khí và còn có thể ức chế được các nấm hại rễ trong đất như Pythium, fusarium, phytophthora, từ đó tăng cường tính kháng cho hệ rễ.
Cần chủ động cho cây nở hoa sớm và đồng thời, bón xịt các loại phân có chất điều hòa sinh trưởng, giàu trung vi lượng.
Biện pháp canh tác
Lúc cây hồ tiêu đang trong giai đoạn ra hoa, bà con cần chủ động tưới nước thường xuyên để hạn chế rụng và răng cưa, tốt hơn có thể cung cấp thêm kali trong trường hợp rụng hoa.
Cung cấp một cách hợp lý các loại phân bón trung, vi, đa lượng giúp tăng khả năng chống chịu cho cây với điều kiện thời tiết và ngoại cảnh khác
Luôn duy trì độ ẩm cao cho toàn bộ bề mặt đất vườn, nhất là trong thời tiết nắng nóng, khô hạn.
Nên bổ sung trồng cây tươi che phủ như lạc dại hay các loại rau cỏ hữu ích khác
Kết hợp bón phân qua hệ thống tưới ở những vườn thường tưới tiết kiệm hay nhỏ giọt, bởi qua hệ thống tưới như vậy, lượng phân bón có thể giảm từ 30 – 40% so với bón trực tiếp vào đất.
Biện pháp xử lý bệnh
Kinh nghiệm truyền thống
Để đảm bảo những mục tiêu mong muốn trong điều kiện khí hậu thời tiết bất lợi, của biến đổi khí hậu, bà con nông dân cần lưu ý các vấn đề sau:
Cần theo dõi hàng ngày sự biến động của thời tiết trong giai đoạn hãm nước, đặc biệt là nhiệt độ, độ ẩm không khí để tính toán và đưa ra những giải pháp kỹ thuật thích ứng nhằm đảm bảo cho cây hồ tiêu phân hóa mầm hoa tốt và điều chỉnh lượng nước cung cấp cho cây phù hợp.
Không nên tưới với liều lượng quá nhiều trong một chu kỳ tưới ngắn. Việc tưới nước nhiều lần cùng với lượng nước cao kết hợp bón phân sẽ làm cho cây hồ tiêu không có đủ thời gian khô hạn, cây bị ngạt do hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng nên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến ra hoa dẫn đến ảnh hưởng tới năng suất và hiệu quả kinh tế.
Khi phun thuốc xử lý bệnh, bà con nên phun mặt dưới lá vào lúc chiều tối do các loại côn trùng chích hút này ưa bóng râm.
Tóm lại, để ứng phó với các tác động do điều kiện bất thuận, bà con nông dân trồng tiêu cần đặc biệt quan tâm theo dõi diễn biến thời tiết khí hậu để có giải pháp can thiệp kịp thời các bệnh hại ảnh hưởng tới cây và bón phân phù hợp nhằm giúp cho cây hồ tiêu chống chịu được với điều kiện thời tiết.
Biện pháp hóa học
Bà con có thể sử dụng các sản phẩm có chứa hàm lượng Bo cao và bổ sung Ca giúp cuống dai chắc chắn, giảm nguy cơ gié bị rụng. Bà con hãy tham khảo phân bón vi lượng Canxi Bo của Nghi Anh
Đối với giai đoạn các tháng cuối mùa khô, cùng với việc tưới nước tiết kiệm lượng nước từ 70 – 80 lít/trụ, bà con có thể bón phân NPK có hàm lượng đạm, lân cao và kali thấp cho cây hồ tiêu giúp cho vườn hồ tiêu sinh trưởng tốt và tăng khả năng chống chịu. Tương tự sản phẩm của Nghi Anh như: Hero, Siêu bật hoa,..
Phân bón lá 
Câu hỏi thường gặp
Bệnh rụng gié trên cây hồ tiêu phát sinh do thời tiết cụ thể như thế nào?
Cây bệnh có đặc điểm như thế nào?
Xử lý bệnh bằng cách nào?
