Giới thiệu bệnh hại
Vết trắng trên lá lay ơn có tên khoa học là septoria gladioli giống với loại nấm tạo ra bệnh.
Đây là một bệnh hại rất phổ biến trên cây hoa lay ơn và nhiều loại cây khác, nếu triệu chứng nặng thì sẽ gây nguy hiểm tới cây. Bệnh trắng lá cây lay ơn là một bệnh phổ biến trên cây lay ơn. Cây mắc bệnh trắng lá trên lay ơn thường thấy là kém phát triển do kém hấp thụ diệp lục và từ đó dẫn đến việc ra hoa kém tỷ lệ ra hoa thấp. Vì vậy đối với lay ơn nếu như để bệnh vết trắng lá phát triển nặng và không thể kiểm soát sẽ có thể tạo ra nhiều thiệt hại cho bà con trong quá trình thu hoạch và tiêu thụ hoa trên thị trường.
Đối tượng gây hại
Đối với bệnh này, tác nhân gây bệnh thường xuất hiện và gây hại chủ yếu trên lá của các loại hoa lay ơn canh tác trên nước ta hiện nay. Mặc dù tác động trực tiếp lên lá nhưng cả cây lay ơn và hoa đều bị ảnh hưởng rất nhiều từ vết trắng lá lay ơn và gây thiệt hại kinh tế với bà con trồng lay ơn.
Dấu hiệu của bệnh hại
Bệnh vết trắng lá hoa lay ơn thường xuất hiện và gây hại chủ yếu trên lá. Vết bệnh của vết trắng lá lay ơn lúc đầu nhỏ xuất hiện trên lá như mũi kim, sau một thời gian tiến triển về sau sẽ đổi kích thước to dần, có hình dạng tròn hoặc hình bầu dục xuất hiện với tốc độ nhanh, ở giữa là màu trắng xám, ngoài viền của vết bệnh có màu nâu sẫm, cuối cùng trên vết bệnh về sau có màu đen. Đối với bệnh vết trắng lay ơn thường ảnh hưởng hại lá bánh tẻ, lá già.
Bệnh nặng làm lá vàng nâu, chóng tàn. Những cây mắc bệnh vết trắng lá mức độ nặng có thể dẫn đến tàn cây, chết cây sớm, cây không ra hoa gây thiệt hại đến mùa vụ thu hoạch của bà con nông dân.
Nguyên nhân phát sinh bệnh hại
Nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh là do nấm septoria gladioli.
Điều kiện phát triển bệnh hại
Bệnh xâm nhiễm trong mọi giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây hoa lay ơn nhưng thường gây hại nhiều nhất trong điều kiện thời tiết và môi trường xung quanh ẩm ướt, bệnh thường xảy ra trên lá cây lay ơn sau 1 thời gian mưa liên tục nhiều ngày hoặc đất úng nước. Trong giai đoạn sinh trưởng đến thời kì tán lá cây có độ che phủ lớn, từ đó làm hạn chế sự chuyển động trong không khí trong tán và tạo nên 1 tiểu khí hậu có ẩm độ cao, thì diễn biến của bệnh phát triển rất nhanh, và do vậy cần theo dõi thường xuyên đồng ruộng trong những ngày mưa nhiều để có những biện pháp kịp thời.
Mức độ ảnh hưởng
Bệnh vết trắng trên hoa lay ơn bắt gặp ở hầu hết giống hoa lay ơn và ở các vườn trồng hoa lay ơn ở nước ta. Vì bệnh vết trắng lá phát triển và gây hại trong điều kiện môi trường ẩm ướt nên trên những đồng ruộng lâu ngày không được cày xới hay mùa mưa, những nơi vườn trũng rất dễ nhiễm bệnh và lây lan gây thiệt hại tới mùa màng.
Biện pháp phòng bệnh
Biện pháp giống:
Chọn mua giống ở những địa chỉ uy tín. Chọn những lay ơn hoặc hạt khỏe mạnh có nguồn gốc rõ ràng. Ưu tiên các loại giống có sức kháng với bệnh cao hoặc các loại có khả năng chống chịu bệnh hoặc khi nhiễm bệnh có biểu hiện nhẹ để trồng để hạn chế những thiệt hại của bệnh.
Biện pháp canh tác
Vệ sinh đồng ruộng thường xuyên, thường xuyên xới đất tránh để đất quá lâu dễ sinh và lây lan bệnh
Sử dụng nguồn giống, chọn củ giống không có mầm bệnh, hoặc có sức chống chọi bệnh cao.
Lưu ý trồng đúng khoảng cách mật độ, không trồng quá gần nhau để vườn thông thoáng, cây đủ chất dinh dưỡng
Chọn vị trí trồng hoa lay ơn cao, làm luống hay làm rãnh sâu để dóc nước khi mùa mưa tới, đất trồng đầy đủ dưỡng chất thường xuyên bón phân vô cơ và hữu cơ để cây đủ dinh dưỡng. Khi trồng thì lưu ý mật độ khoảng cách tránh trồng quá mau chen chúc dễ lây bệnh hơn. Chú ý vun xới đất là việc quan trọng trong quá trình trồng hoa lay ơn nên cần làm cẩn thận thường xuyên nếu có điều kiện. Cũng giống nhiều loài hoa khác, mặc dù hoa lay ơn tuy ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng. Độ ẩm thích hợp đối với lay ơn là từ 70 – 75%. Nếu bà con cung cấp thiếu nước khiến đất khô hạn sẽ ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây nhưng đất ngập úng sẽ làm thối rễ và củ, lá vàng úa và cây chết dần dễ nhiễm bệnh vết trắng lá lay ơn.
Bón phân đầy đủ, cân đối dinh dưỡng đất trồng cho từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây hoa lay ơn. Giữ đất luôn khô ráo, thông thoáng.
Biện pháp kiểm dịch thực vật:
Thường xuyên kiểm tra thăm nom vườn lay ơn nhất là thời gian mưa nhiều và kiểm tra kỹ phần gốc cây hoa lay ơn để sớm có biện pháp xử lý kịp thời tránh lây lan ra diện rộng. Tiến hành làm sạch phun thuốc để tránh mầm bệnh lây lan
Biện pháp xử lý bệnh
Khi phát hiện cây bị bệnh thì lập tức tìm cách để loại bỏ cây bệnh, cách ly khỏi ruộng hoặc đem tiêu huỷ ngăn chặn sự lây lan sang cây khác. Tìm loại thuốc điều trị phù hợp để phun cho ruộng. Một số loại thuốc trừ bệnh nấm điển hình của Nghi Anh bà con có thể tham khảo là: Kibul, Nazosi, Sunfur,…
Thuốc trừ bệnh 
Câu hỏi thường gặp
Bệnh vết trắng phát sinh, phát triển ở giai đoạn nào trên cây hoa lay ơn?
Cây bệnh có đặc điểm như thế nào?
Xử lý bệnh bằng cách nào?
